Laatst bijgewerkt: 15 december 2025

Wat is een HOB-filter?

Een HOB-filter (Hang-On-Back) hangt aan de achterkant van het aquarium en zuigt water omhoog via een intakebuis, voert het door meerdere filtermedia (mechanisch → biologisch → chemisch) en laat het terugstromen over een uitlaat. Ze zijn populair omdat ze compact, gemakkelijk te onderhouden en relatief goedkoop zijn.

Voordelen en nadelen

Voordelen

• Eenvoudig te installeren en onderhouden.

• Compact en neemt geen ruimte in het aquarium in.

• Goede mechanische en biologische filtratie mogelijk.

• Goedkoop in aanschaf en vervangende cartridges/media breed beschikbaar.

Nadelen

• Kan zicht aan achterkant verminderen (esthetiek).

• Waterstroom kan relatief luidruchtig zijn zonder demping/aanpassingen.

• Intrek kan kleine vissen/larven of garnalen opslokken tenzij voorfilter gebruikt.

• Beperkte capaciteit vergeleken met (grote) canisterfilters voor zware belading of grote tanks.

Hoe werkt een HOB (stapsgewijs)

1. Motor/pomp in de unit zuigt water via intakebuis uit het aquarium.

2. Water wordt omhoog gepompt en door filtermedia geleid (meestal mechanisch → biologisch → chemisch).

3. Gezuiverd water stroomt terug in het aquarium via een uitlaat (val, spraybar of stroomrichting).

4. Biologische media huisvesten nuttige nitrificerende bacteriën die ammonium → nitriet → nitraat omzetten.

Welke filtermedia gebruik je (en waarvoor)

• Mechanisch: filterwatten, filtervlies, spons — vangt vuildeeltjes en voorkomt verstopping van biologische media.

• Biologisch: keramische ringen, bio-ringen, spons (grotere poriën) — biedt groot oppervlak voor bacteriën.

• Chemisch: actieve kool (verwijdert geurtjes/kleuring), zeoliet (ammoniumbinding), fosfaatverwijderaars (voor algencontrole), polisher pads.

Tip: plaats mechanische media vóór de biologische media zodat vuil niet de biologische poriën verstopt.

Hoe groot moet de HOB zijn? (sizing / flow rate)

Een vuistregel voor freshwater hobbyisten:

• Rustige community / scholende vissen / garnalen: 4–6 keer tankinhoud per uur (turnover).

• Gemiddelde belasting (meeste aquaria): 5–8× per uur.

• Zware belasting / veel vis / planten die veel stroming willen / zoutwater): 8–10× per uur of meer.

Voorbeeldberekening (stap-voor-stap):
Stel tank = 100 L, gewenste turnover = 5×/uur.

• Benodigde flow in L/uur = tankvolume × turnover = 100 L × 5 = 500 L/uur.

• Omrekenen naar GPH (US gallons per hour): 1 US gallon = 3,785 L.
  flow (GPH) = 500 L/uur ÷ 3,785 L/gal = 132,09 GPH.
  Dus kies een HOB waarvan de opgegeven flow minstens ~500 L/uur is — houd rekening met hoogte boven waterlijn en weerstand van media (dus liever iets hoger nominale flow kiezen).

Installatie-tips

• Zorg dat intakebuis op juiste diepte zit en dat de uitlaat niet tegen plastic/achterwand tikt (dit maakt geluid).

• Primeer volgens handleiding (sommige HOBs zijn zelfaanzuigend, andere moeten eerst worden gevuld).

• Plaats mechanische media (watten) aan de voorzijde voor eenvoudige vervanging.

• Overweeg een spons-prefilter over de intake als je garnalen, verversling of zeer kleine visjes hebt.

Onderhoudsschema (praktisch)

• Wekelijks: controleer flow en waterstroom; verwijder zichtbare vuilophopingen; vervang/was mechanische pads indien vies.

• Elke 2–4 weken: spoel mechanische en (voorzichtig) biologische spons in water uit aquariaans (gebruik geen kraanwater met chloor!). Vervang actieve kool of chemische media regelmatig (2–4 weken) indien gebruikt.

• Elke 3–6 maanden: controleer impeller en huis — reinig impeller en behuizing voor optimale werking.

• Biologisch media: NIET volledig vervangen tegelijk — houd altijd wat oude media om bacteriecultuur te behouden.

Veelvoorkomende problemen en oplossingen

• Verminderde flow: vaak door verstopt mechanisch filter. Oplossing: mechanische media reinigen/vervangen; impeller reinigen.

• Luidruchtig geronk of trilling: impeller vuil of uitlaat slaat tegen achterkant. Reinig impeller, zet rubberen demping of schuim onder behuizing, of steek kleine rubberen stukjes tussen filter en glas.

• Lucht inslikken / sputteren: intake niet volledig onder water, of lucht zit in het systeem. Controleer afdichtingen, controleer waterniveau; primeer opnieuw.

• Waterlekkage: verkeerd geplaatst of barst in behuizing; controleer lip en plaatsing, vervang onderdeel indien beschadigd.

• Vis/vruchtjes opgezogen: gebruik spons-prefilter op intake of verplaats intake hoger.

Speciale overwegingen

• Garnalen en jonge visjes: altijd voorfilter (spons) gebruiken om inzuigen te voorkomen.

• Medicatie: actieve kool kan medicinale stoffen verwijderen — haal kool eruit bij medicatiebehandeling of kies alternatieve chemische media.

• Zuurstof & oppervlaktestroming: HOB-uitlaat bevordert gasuitwisseling; veel uitlaatstroming kan echter planten of rustzoekende vissen storen — regelbare uitlaat of flow-diffuser is handig.

• Koude lucht: in koudere ruimten kan de uitlaat een lichte temperatuurwisseling veroorzaken — zelden een probleem, maar iets om te weten.

Upgrades & aanpassingen

• Spons-prefilter: verlengt levensduur van cartridges en beschermt kleine dieren.

• Spraybar of diffuser: verspreidt stroom langs wateroppervlak voor betere circulatie en minder oppervlakteschuring.

• Stille impeller of dempingsmateriaal: vermindert geluid.

• Extra biologische media (meer keramische ringen, bio-ringen) voor tanks met hogere belasting.

• DIY-modulen: sommige hobbyisten bouwen trays zodat je eigen media-combinaties (bv. grovere schuim, keramiek en kool) kunt plaatsen i.p.v. voorgemaakte cartridges.

Keuzehulp (kort)

• Kleinere tanks (tot ~100 L): kies HOB met instelbare flow en compacte footprint; prefilt gebruiken voor garnalen.

• Middelgrote tanks (100–300 L): kies HOB met hogere flow (zie turnover berekening) óf overweeg een canister als esthetiek en maximale capaciteit belangrijk zijn.

• Veel vis/zwaar beladen aquaria: vaak is een canisterfilter krachtiger/ruimer, maar zware HOB’s met veel media kunnen voldoen voor matige belasting.

FAQ (kort)

• Hoe vaak kool vervangen? 2–4 weken (verliest effect en kan verzadigd raken).

• Mag ik biologische ringen uitspoelen onder kraan? Niet met chloorhoudend water — spoel in emmer met aquariumwater.

• Waarom is mijn HOB ineens zwakkere flow na installatie van nieuwe media? Nieuwe media kunnen meer weerstand vormen — kies iets hogere nominale flow of verwijder overtollige dikke pads.

Hier is een praktische lijst met HOB-filters (Hang-On-Back) die je kunt overwegen, inclusief merken, type en richtprijzen (met indicaties voor wat je ongeveer betaalt). HOB-filters worden breed verkocht en de prijzen variëren sterk afhankelijk van kwaliteit en capaciteit — van budget-instapmodellen tot betere uitvoeringen voor grotere aquaria.

💧 Budget & kleine aquaria (goedkoop en simpel)

• Sunsun HBL‑801 HOB filter – ca. €19,99 – populaire instap-HOB voor nano/tussen-aquaria (~500 L/u).

• Superfish Hang On – ca. €10,79 – heel goedkoop basismodel, geschikt voor heel kleine aquaria.

• Superfish Hang On Filter 200 – ca. €29,99 – iets krachtiger variant van Superfish.

• NICREW Slim HOB filter – ca. €19,79 – slank model, ideaal voor aquaria tot ca. 20 L.

🐠 Middenklasse (betere prestaties)

• Sicce Aqua Filtra HOB – ca. €35,95 – iets professioneler model met stabielere pomp.

• Tetra EasyCrystal 250 – ca. €29,95 – van een groot aquarium-merk, meestal betere bouwkwaliteit.

• Castle Dawn Aquatics HOB filter – ca. €38,95 – HOB-filter met meerdere media-compartimenten.

⚙️ Sterkere/meer functionele opties

• No.2H Nano HOB Filter 600 L/h – ca. €69,95 – hogere capaciteit, geschikt voor wat grotere nano-tanks of beladener aquaria.

🧠 Merken & wat je kunt verwachten

Naast bovenstaande producten zijn er bekende HOB-merken die vaak in hobbywinkels worden genoemd (prijzen variëren meestal):

• AquaClear – instelbare flow en degelijke kwaliteit (populair bij hobbyisten).

• Seachem Tidal – zelfprimend en met verwisselbare media-trays.

• Fluval (HOB-series) – bekend om biologische filteringsefficiëntie.

• Marineland / Penguin-series – robuuste filters met ruime media-mandjes.

• SunSun – vaak goede prijs-kwaliteit, breed verkrijgbaar.

• Superfish – budget-vriendelijk, makkelijk te vinden in NL-winkels.

💶 Richtprijzen HOB-filters in het algemeen:

• Budget-modellen: ongeveer €10–€30.

• Middenklasse: ongeveer €30–€60.

• Sterkere (hogere capaciteit/meer functies): €60+.

📌 Tips bij kiezen

• Tankinhoud + flow: controleer altijd of het debiet van de HOB overeenkomt met jouw tank (minimaal ~4–8× tankvolume/uur).

• Geluid en onderhoud: duurdere modellen hebben vaak stillere pompen en makkelijker te reinigen media-mandjes.

• Voor kleine vissen/garnalen: overweeg intake-spons om dieren niet in te zuigen.

Hoe nuttig vond je dit artikel?

Klik op een ster om jouw beoordeling achter te laten.

(Plaatsing star-rating 15-12-2025)