1. INTERNE FILTERS

1.1 Sponsfilter (lucht-aangedreven)

Werking: Luchtbelletjes trekken water door een spons; bacteriën vestigen zich in de spons.
Voordelen:

• Zeer goedkoop

• Perfect voor garnalen & kweekbakken

• Bijna geen stroming (veilig voor kleine visjes)

• Onderhoudsvriendelijk
  Nadelen:

• Minder geschikt voor grote aquaria

• Staat zichtbaar in de bak

• Laag mechanisch filtervermogen

1.2 Interne powerfilter

Werking: Klein pompje zuigt water door filtermedia binnen een kunststof behuizing.
Voordelen:

• Goedkoop en compact

• Goede mechanische filtratie

• Gemakkelijk te installeren
  Nadelen:

• Neemt plaats in de bak

• Minder capaciteit dan externe filters

• Regelmatig schoonmaken nodig

1.3 Hoek-/achterwandfilter

Werking: Water stroomt door meerdere kamers achter een interne wand met verschillende filtermaterialen.
Voordelen:

• Veel ruimte voor filtermedia

• Onzichtbaar van voren

• Geschikt voor grote aquaria
  Nadelen:

• Niet eenvoudig te plaatsen in bestaande aquaria

• Reiniging soms lastig

2. EXTERNE FILTERS

2.1 Externe potfilter (canister filter)

Werking: Pomp voert water uit het aquarium naar een afgesloten filtervat met meerdere filterlagen.
Voordelen:

• Hoog filtervolume

• Zeer efficiënte biologische filtratie

• Onzichtbaar (buiten de bak)

• Flexibel in media-keuze
  Nadelen:

• Duurder

• Kans op lekkage bij slecht onderhoud

• Reiniging kost tijd

2.2 Hang-On-Back (HOB) filter

Werking: Hangt aan de rand van het aquarium; water wordt over een filterkamer geleid.
Voordelen:

• Compact en gemakkelijk te bereiken

• Goede combinatie van mechanisch en biologisch

• Ideaal voor kleine/middelgrote bakken
  Nadelen:

• Minder stil

• Onvoldoende voor grote aquaria

• Staat zichtbaar aan de rand

2.3 Sump-filter

Werking: Water loopt via overloop naar een aparte bak (sump) onder het aquarium, met meerdere compartimenten.
Voordelen:

• Zeer groot filtervolume

• Professioneel en zeer stabiel

• Apparatuur uit het zicht

• Makkelijk uit te breiden (skimmer, reactoren etc.)
  Nadelen:

• Duur en technisch

• Kans op overlopen bij foutieve installatie

• Vereist boorgat of overloop

2.4 Trickel / druppelfilter

Werking: Water druppelt over biologisch materiaal in open lucht → maximale zuurstofvoorziening.
Voordelen:

• Uitzonderlijk sterke biologische filtratie

• Vermindert ammoniak/nitriet zeer snel
  Nadelen:

• Neemt veel ruimte in

• Kan verdamping en geluid veroorzaken

3. BODEMFILTERS

3.1 Undergravel filter

Werking: Water wordt via de bodem omhoog gezogen, die fungeert als gigantisch biologisch filter.
Voordelen:

• Zeer stabiel

• Lage kosten

• Verbeterde doorstroming van de bodem
  Nadelen:

• Moeilijk te reinigen

• Minder effectief bij fijn zand

• Niet ideaal voor zwaar beplante bakken

3.2 Reverse flow bodemfilter

Werking: Water wordt door de bodem omhoog geblazen (omgekeerd).
Voordelen:

• Minder verstopping

• Betere biologische filtratie
  Nadelen:

• Complexer dan standaard bodemfilters

3.3 Plenum / Jaubert systeem

Werking: Langzame stroming door zandbed creëert zones voor nitraatverwijdering.
Voordelen:

• Zeer lage nitraten

• Geschikt voor zeewater
  Nadelen:

• Moeilijk correct te installeren

• Traagt werkend

4. BIOLOGISCHE FILTERS

4.1 Moving Bed (K1 Helix)

Werking: Drijvende media bewegen continu, waardoor bacteriën extreem goed doorstromen.
Voordelen:

• Zeer hoge biologische capaciteit

• Zelfreinigend
  Nadelen:

• Maakt geluid

• Vereist luchtpomp of sterke circulatie

4.2 Algae scrubber

Werking: Algen nemen nitraat, fosfaat en andere stoffen op; je oogst de algen.
Voordelen:

• Vermindert algen in het aquarium

• Zeer efficiënt nitraat/fosfaat reducerend
  Nadelen:

• Neemt ruimte in

• Regelmatig schoonmaken

4.3 Denitrificatiereactor

Werking: Zeer langzaam stromend water → zuurstofarme bacteriën verwijderen nitraat.
Voordelen:

• nitraatverlaging op hoog niveau
  Nadelen:

• Instellen kan lastig zijn

• Kans op productie van schadelijke stoffen bij verkeerd gebruik

5. CHEMISCHE FILTERS

5.1 Actieve koolreactor

Werking: Kool verwijdert kleurstoffen, medicijnen en organische verbindingen.
Voordelen:

• Kristalhelder water

• Goed bij medicijnresten
  Nadelen:

• Werkt maar enkele weken

• Te veel gebruik maakt water te schoon voor planten

5.2 Fosfaatreactor (GFO)

Werking: Adsorptiemateriaal vangt fosfaat op.
Voordelen:

• Fosfaat effectief omlaag
  Nadelen:

• Duur materiaal

• Te snel verlagen kan problemen veroorzaken

5.3 Zeolietreactor

Werking: Zeoliet bindt ammonium en organische stoffen.
Voordelen:

• Zeer geschikt voor zeewater (ULNS-systemen)
  Nadelen:

• Vereist nauwkeurig gebruik

6. MECHANISCHE FILTERS

6.1 Voorfilter / prefilter

Werking: Spons of mat vangt grof vuil vóór de hoofdfilter.
Voordelen:

• Verlenging levensduur hoofdfilter
  Nadelen:

• Regelmatig schoonmaken

6.2 Fleecefilter / rolfilter

Werking: Vuil wordt automatisch op een rol fleece verzameld die doorschuift.
Voordelen:

• Zeer effectief

• Weinig onderhoud
  Nadelen:

• Duur

• Rol moet worden vervangen

6.3 Diatomeeënfilter

Werking: Zeer fijne kiezelgoerlaag filtert microscopische deeltjes.
Voordelen:

• Extreme helderheid

• Perfect voor eenmalige “polishing”
  Nadelen:

• Niet geschikt voor permanent gebruik

• Complexer onderhoud

6.4 Filter socks / filterzakken

Werking: Mechanische filtratie via een stoffen zak.
Voordelen:

• Zeer effectief

• Goedkoop
  Nadelen:

• Regelmatig vervangen en wassen

7. ZEEWATER-SPECIFIEK

7.1 Eiwitafschuimer (skimmer)

Werking: Microbelletjes trekken eiwitten en organisch afval naar boven.
Voordelen:

• Onmisbaar in zeewater

• Sterke organische verwijdering
  Nadelen:

• Niet werkend in zoetwater

• Kan luidruchtig zijn

7.2 Calciumreactor

Werking: Lost koraalmateriaal op met CO₂ → levert calcium/alkaliniteit.
Voordelen:

• Zeer stabiel CA/ALK niveau
  Nadelen:

• Complex

• Duur

7.3 Biopellet reactor

Werking: Pellets voeden bacteriën die nitraat/fosfaat verlagen.
Voordelen:

• Sterke nutrient-controle
  Nadelen:

• Kan zuurstof verbruiken

• Vereist afstellen

8. SPECIALE FILTERS

8.1 UV-sterilisator

Werking: UV-licht doodt zweefalgen, bacteriën en parasieten.
Voordelen:

• Helpt tegen groen water

• Vermindert ziektekiemen
  Nadelen:

• Geen mechanische/biologische functie

• Vereist doorstroomsnelheid-calibratie

8.2 Hydroponics / plantfilter

Werking: Planten boven water nemen afvalstoffen op.
Voordelen:

• Milieuvriendelijk

• Zeer effectief tegen nitraat
  Nadelen:

• Grote installatie nodig

• Beperkingen qua esthetiek

1. Nano-aquarium (10–40 liter)

Beste keuze:

• Sponsfilter (stil, veilig, stabiel)
  Alternatieven:

• Klein interne powerfilter

• Klein HOB-filter

Waarom?
Lage stroming, lage kosten, hoge veiligheid voor kleine visjes/garnalen.

2. Klein/middelgroot zoetwater aquarium (40–120 liter)

Beste keuze:

• Hang-On-Back (HOB) filter voor optimale combinatie van gemak + prestaties
  Alternatieven:

• Interne powerfilter (goedkoop en effectief)

• Klein externe potfilter (meer capaciteit)

Waarom?
Goede balans tussen prijs, onderhoud en biologische filtratie.

3. Middelgroot tot groot standaard aquarium (120–300 liter)

Beste keuze:

• Externe potfilter (canister)
  Alternatieven:

• Trickel/druppelfilter (biologisch zeer sterk)

• Semi-interne achterwandfilter

Waarom?
Groot filtervolume en stabiele waterkwaliteit. Potfilters zijn het werkpaard van de hobby.

4. Groot aquarium (300–1000 liter)

Beste keuze:

• Sump-filter
  Alternatieven:

• Grote externe potfilter(s)

• Moving bed reactor als extra biofilter

Waarom?
Sumps bieden enorm filtervolume, flexibiliteit en verborgen apparatuur.

5. Zeewater aquarium (marin/reef) – elk formaat

Beste keuze:

• Sump + eiwitafschuimer (skimmer)
  Aanvullend:

• Refugium

• Algen scrubber

• Calciumreactor voor rifsystemen

• Biopelletreactor of GFO-reactor voor nitraat/fosfaat

Waarom?
Organische belasting en mineralenhuishouding vereisen extra filtratietechniek.

6. Aquascape / plantenbak (60–200 liter)

Beste keuze:

• Externe potfilter met grote doorstroming
  Alternatieven:

• Stil HOB-filter

• Inline CO₂- en heater-integratie via potfilter

Waarom?
Planten vereisen stabiele CO₂, sterke stroming en helder water.

7. Overbevolkte bakken / goudvissen

Beste keuze:

• Sump of externe potfilter met extreem veel bio-media
  Aanvullend:

• Voorfilter of fleecefilter

Waarom?
Goudvissen produceren zeer veel afval.

8. Garnalenbakken

Beste keuze:

• Sponsfilter
  Alternatieven:

• Interne filter met fijne sponsinlaat

Waarom?
Jonge garnalen worden niet opgezogen en de biofilm is ideaal.

9. Cichlidenbak (Afrikaans of groot Amerikaans)

Beste keuze:

• Externe potfilter of sump
  Aanvullend:

• Moving bed voor extra biologische capaciteit

Waarom?
Veel afvalproductie en hoge zuurstofbehoefte.

10. Koudwater binnen-aquarium

Beste keuze:

• Externe potfilter met hoge flow
  Waarom?
  Koud water bevat meer zuurstof → sterke biologische filtratie nodig.

⭐ Kernadvies (kort)

• Nano → sponsfilter

• Klein/middel → HOB of interne filter

• Middel/groot → externe potfilter

• Groot → sump

• Zeewater → sump + skimmer

• Plantenbak → potfilter

• Goudvissen/cichliden → potfilter + veel bio-media

• Garnalen → sponsfilter